Stochastic là gì? Cách sử dụng chỉ báo Stochastic từ A-Z

Trong nhóm chỉ báo động lượng, chúng ta thường nghe thấy những cái tên phổ biến như RSI, MACD, Stochastic… Đây là những chỉ báo được trader sử dụng để xác định xu hướng và đo lường tốc độ di chuyển của giá. Trong bài viết này, Soria For Congress sẽ giới thiệu đến bạn đầy đủ thông tin về chỉ báo Stochastic. Nếu bạn muốn biết Stochastic là gì, cách sử dụng chỉ báo Stochastic như thế nào, thì đừng bỏ qua bài viết này nhé.

Stochastic là gì?

Chỉ báo Stochastic hay Stochastic Oscillator là chỉ báo dao động ngẫu nhiên, dùng để so sánh mức giá đóng cửa với phạm vi giá trong một khoảng thời gian nhất định (thường là 14 phiên giao dịch). Chỉ báo Stochastic giúp trader xác định động lượng giá và đo lường cường độ của xu hướng đang diễn ra.

Stochastic được phát triển bởi tiến sĩ George Lane vào những năm 1950. Theo ông, động lượng luôn thay đổi trước hành động giá. Trong một xu hướng tăng, giá thường dao động lên phía trên của biên độ giá. Còn trong xu hướng giảm, giá có thường tiến gần xuống biên dưới của biên độ giá.

Xem thêm: Chỉ báo OBV (On Balance Volume) là gì? Cách sử dụng hiệu quả

Đến thời điểm hiện tại, chỉ báo Stochastic đã được sử dụng phổ biến trong thị trường tài chính, trong đó có forex.

Cấu tạo của Stochastic Oscillator là gì?

Chỉ báo Stochastic Oscillator được cấu tạo từ 2 đường dao động đó là %K và % D. 

• Đường %K (màu xanh) là đường dao động chính được Lane đặt tên ngẫu nhiên vì khá gần với phạm vi giá đang xét. 
• Đường %D (màu cam) là đường trung bình động được tính toán theo SMA3 của đường %K. Do vậy, đường %D sẽ có độ trễ đáng kể so với đường %K.
• Đường biên: Các đường biên mặc định là 20 (đường biên phía dưới) và 80 (đường biên phía trên). 

Khi giá vượt qua đường biên 80, chứng tỏ thị trường đang trong trạng thái quá mua. Còn khi giá vượt qua đường biên 20, thị trường rơi vào quá bán. 

Thông thường, đường %K phản ánh giá trị thực của hành động giá. Trong khi đó, đường %D là đường trung bình SMA được tính toán dựa trên dữ liệu của đường %K. Trader thường dựa vào tín hiệu của đường nhanh (%K) và phân kỳ của đường trung bình chậm (%D) để xác định vùng quá mua, quá bán & thực hiện lệnh. 

Công thức tính Stochastic

Để tính toán Stochastic, chúng ta cần xác tính toán: %K, %D dựa trên đỉnh cao nhất, đáy thấp nhất trong chu kỳ phiên giao dịch đang xét, thông thường mà 14 phiên giao dịch (ngày, tháng, năm)

Cụ thể như sau:

• % K = (Giá đóng cửa hiện tại – Đáy thấp nhất trong 14 phiên)/(Đỉnh cao nhất trong 14 phiên – Đáy thấp nhất trong 14 phiên) * 100
• % D = SMA trong 3 phiên giao dịch của % K

Ý nghĩa của chỉ báo Stochastic

Chỉ báo động lượng Stochastic khá hữu ích trong việc bám sát sự thay đổi hành động giá và xác định các vùng quá bán, quá mua. Đặc biệt, nếu linh hoạt kết hợp Stochastic với các chỉ báo khác thì hiệu quả đạt được sẽ khá cao. Sau đây là ý nghĩa quan trọng của chỉ báo Stochastic mà trader cần nắm được:

Xác định vùng quá mua, quá bán

Dựa trên 2 đường dao động %D và % K của chỉ báo Stochastic, kết hợp với các vùng biên cố định 20, 80, trader có thể xác định được các vùng quá mua, quá bán.

• Nếu Stochastic nằm dưới vùng 20, hành động giá đang trong trạng thái quá bán.
• Nếu Stochastic nằm trên vùng 80, thị trường đang trong trạng thái quá mua.

Xác nhận lại xu hướng thị trường

• Trong xu hướng tăng, hành động giá có chiều hướng vượt lên trên vùng phạm vi đang xét, thì chỉ báo Stochastic di chuyển hướng lên.
• Trong xu hướng giảm, hành động giá có chiều hướng đi xuống so với vùng phạm vi đang xét, chỉ báo Stochastic hướng xuống dưới.

Tuy nhiên, việc đánh giá xu hướng theo Stochastic cũng tương tự như RSI, để đạt được hiệu quả khả quan thì vẫn cần phải phối kết hợp với những chỉ báo khác. 

Phân kỳ giá và tín hiệu đảo chiều 

Dựa vào tín hiệu phân kỳ giữa đường %D và đường giá, trader có thể xác định các điểm đảo chiều tiềm năng. Đây chính là ứng dụng mạnh mẽ nhất củ nhóm chỉ báo Oscillator. Kết hợp với các vùng quá mua, quá bán và công cụ phân tích kỹ thuật khác, trader sẽ tìm được của điểm mua bán đảo chiều để đón đầu xu hướng mới.

Xem thêm: Chơi Forex là gì? Cách chơi Forex chi tiết cho người mới

Cách cài đặt chỉ báo Stochastic

Chỉ báo Stochastic cũng giống như các chỉ báo khác, đều có sẵn trên các nền tảng giao dịch nên rất dễ sử dụng. Các bước cài đặt chỉ báo Stochastic trên nền tảng MT4 cụ thể như sau: 

• Bước 1: Mở phần mềm MT4 và tiến hành đăng nhập tài khoản. 
• Bước 2: Trên thanh công cụ nằm ngang chọn “Insert” => Indicators => Oscillator =>Stochastic Oscillator. 
• Bước 3: Cài đặt thông số trong các mục: Parameters, Levels, Scale, Visualization. 

• Tại mục Parameters, trader cần cài đặt chu kỳ của các đường % D, %K, Slowing, chọn loại đường trung bình động muốn sử dụng trong Method. Bên cạnh đó, trader có thể linh hoạt chỉnh sửa màu sắc và độ dày mỏng của các đường.
• Nếu trader muốn chỉnh sửa biên trên và biên dưới có thể thiết lập trong mục  “Levels”. 
• Nếu trader muốn cài đặt khung thời gian hiển thị thì cài đặt trong mục Visualization. 

• Bước 4: Cuối cùng ấn OK là đã hoàn thành việc cài đặt chỉ báo Stochastic trên biểu đồ giá.

Cách sử dụng chỉ báo Stochastic hiệu quả

Cũng như các chỉ báo động lượng khác, Stochastic sẽ giúp xác định vùng quá mua và quá bán để giao dịch. Tuy nhiên, nếu chỉ sử dụng một mình công cụ này, tín hiệu sẽ thiếu mạnh mẽ. Cho nên trong phần dưới đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn cách sử dụng Stochastic kết hợp với các công cụ khác. Chi tiết như sau:

1. Stochastic kết hợp với chỉ báo RSI

Đầu tiên là chiến lược kết hợp Stochastic với chỉ báo động lượng RSI. Cả hai công cụ này đều có thể xác định vùng quá mua, quá bán, nên sẽ tăng xác suất thành công. 

Để thực hiện chiến lược này, trader cần xác định xu hướng đang diễn ra. Mặc dù cả 2 công cụ này đều có thể xác định xu hướng, nhưng để chính xác trader nên kết hợp hỗ trợ kháng cự trên khung thời gian cao hơn. Luôn ưu tiên thực hiện những giao dịch thuận xu hướng, Buy trong xu hướng tăng và Sell trong xu hướng giảm.

Tín hiệu giao dịch:

• Đối với lệnh Buy: Trader chờ giá hoàn thành đợt giảm điều chỉnh trong xu hướng uptrend. Khi chỉ báo Stochastic và RSI có dấu hiệu đi lên từ vùng quá bán, báo hiệu đà tăng.

• Đối với lệnh Sell: Cả 2 chỉ báo Stochastic và RSI đều đi xuống từ vùng quá mua, giá có chiều hướng kết thúc một đợt tăng điều chỉnh trong xu hướng giảm. 

Thực hiện lệnh Buy/Sell

• Điểm vào lệnh: tại vùng tín hiệu theo cây nến xanh đối với lệnh Buy và nến đỏ đối với lệnh Sell.
• Điểm cắt lỗ: Sử dụng chỉ báo ATR để tính toán hoặc đặt ngay bên dưới vùng hỗ trợ với lệnh Buy/bên trên vùng kháng cự với lệnh Sell.
• Điểm chốt lời: Theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của trader hoặc theo các mức quan trọng của công cụ Fibonacci Extension. 

2. Stochastic kết hợp với đường trendline

Như đã giới thiệu ở trên, tín hiệu quá mua, quá bán của chỉ báo Stochastic thường bị nhiễu, nên được khuyến cáo sử dụng với các giao dịch thuận xu hướng. Việc kết hợp Stochastic Oscillator với đường trendline sẽ giúp gia tăng xác suất thành công khi giao dịch.

• Tín hiệu Buy: Xu hướng hiện tại là xu hướng tăng và đà tăng vẫn còn mạnh. Sau đó, vẽ thêm một đường trendline tăng và chờ giá pullback trở lại chạm vào đường trendline đó. Đồng thời, chỉ báo Stochastic đang nằm trong vùng quá bán.
• Tín hiệu Sell: Xu hướng hiện tại là xu hướng giảm và đà giảm vẫn còn mạnh. Vẽ thêm một đường trendline giảm và chờ giá điều chỉnh tăng chạm vào đường trendline. Đồng thời, chỉ báo Stochastic đang nằm trong vùng quá mua.

• Điểm vào lệnh: Tại cây nến tín hiệu tăng khi giá chạm trendline đi lên với lệnh Buy và cây nến giảm khi giá chạm trendline đi xuống với lệnh Sell.
• Cắt lỗ: Bên dưới đường trendline với lệnh Buy và trên đường trendline với lệnh Sell
• Chốt lời: Theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của trader, đồng thời trùng với các vùng quan trọng của công cụ Fibonacci Extension.

3. Giao dịch dựa vào phân kỳ giữa Stochastic và giá 

Cũng như các chỉ báo động lượng khác, tín hiệu phân kỳ giữa Stochastic và giá cung cấp tín hiệu đảo chiều và điểm vào lệnh khá chính xác.

Cụ thể tín hiệu để tìm kiếm giao dịch như sau:

Tín hiệu Buy:

Trong một xu hướng giảm, nếu xuất hiện tín hiệu phân kỳ tăng giữa Stochastic và giá: Giá tạo đáy sau thấp hơn đáy trước, nhưng Stochastic lại tạo đáy sau cao hơn đáy trước. Đây là tín hiệu cho thấy, giá sắp đảo chiều từ giảm sang tăng. Lúc này trader có thể vào lệnh Buy đảo chiều như sau:

• Điểm vào lệnh: Tại cây nến xanh xác nhận tăng giá hoặc trùng điểm giao nhau giữa đường %K và %D.
• Cắt lỗ tại đáy gần nhất trước khi xuất hiện phân kỳ tăng, chốt lời theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của trader.

Tín hiệu Sell:

Trong một xu hướng tăng, xuất hiện tín hiệu phân kỳ giảm giữa Stochastic và giá: Giá tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước, nhưng chỉ báo Stochastic lại tạo đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước. Tín hiệu này cho thấy đà tăng đã suy yếu, giá chuẩn bị đảo chiều sang giảm. Lúc này trader có thể vào lệnh Sell đón đầu xu hướng giảm.

• Điểm vào lệnh: Tại cây nến đỏ xác nhận giảm giá hoặc trùng điểm giao nhau giữa đường %K và %D.
• Cắt lỗ tại đỉnh gần nhất trước khi xuất hiện phân kỳ giảm, chốt lời theo tỷ lệ R:R kỳ vọng của trader

4. Kết hợp Stochastic với mô hình nến đảo chiều

Chiến lược giao dịch này có thể sử dụng để bổ sung cho cách giao dịch trên. Nếu tại vùng xảy ra phân kỳ giữa Stochastic và giá, xuất hiện các mô hình nến đảo chiều mạnh thì tín hiệu đảo chiều sẽ chắc chắn hơn.

Cách thực hiện như sau:

• Tín hiệu Buy: Trong xu hướng giảm, xuất hiện tín hiệu phân kỳ tăng giữa chỉ báo Stochastic và giá. Đồng thời tại đó, xuất hiện mô hình nến đảo chiều tăng như nến Hammer, Inverted Hammer, Doji chuồn chuồn, Bullish Engulfing….. 
• Tín hiệu Sell: Trong xu hướng tăng, xuất hiện tín hiệu phân kỳ giảm giữa chỉ báo Stochastic và giá. Đồng thời có sự xác nhận đảo chiều giảm của cây nến đảo chiều như: Hanging man, Shooting star, Doji bia mộ, Bearish Engulfing….

5. Stochastic Oscillator kết hợp với các mô hình giá 

Đây là chiến lược phổ biến hơn cả, dù áp dụng cho giao dịch thuận xu hướng hay đảo chiều đều hiệu quả. Tuy nhiên, trader đặc biệt lưu ý khi sử dụng Stochastic với mô hình giá trong các giao dịch đảo chiều, nên phân tích trên các khung thời gian cao. Vì nhiều trường hợp trên timeframe nhỏ, thường xuyên xuất hiện các mô hình giá đảo chiều rất đẹp, với mục đích để bẫy các anh em trader có lòng tham “bắt đỉnh, bắt đáy”. 

Stochastic và mô hình tiếp diễn

• Tín hiệu Buy: Stochastic đi vào vùng quá bán (<20), đồng thời xuất hiện mô hình giá tiếp diễn xu hướng tăng như: mô hình nêm tăng, cờ đuôi nheo tăng, hình chữ nhật tăng…. 
• Tín hiệu Sell: Stochastic đi vào vùng quá mua (>80), đồng thời xuất hiện mô hình giá tiếp diễn giảm như: cờ đuôi nheo giảm, nêm giảm, tam giác giảm, lá cờ giảm, hình chữ nhật giảm…

Stochastic và mô hình đảo chiều

• Tín hiệu Buy: Chỉ báo Stochastic tạo tín hiệu phân kỳ tăng với đường giá. Đồng thời tạo khu vực này xuất hiện mô hình giá đảo chiều mạnh mẽ như: vai đầu vai ngược, 2, 3 đáy…
• Tín hiệu Sell: Chỉ báo Stochastic tạo tín hiệu phân kỳ giảm với đường giá. Đồng thời tạo khu vực này xuất hiện mô hình giá đảo chiều mạnh mẽ như: vai đầu vai thuận, 2, 3 đỉnh…

6. Stochastic kết hợp đường trung bình động MA

Sự kết hợp giữa chỉ báo Stochastic và đường trung bình động MA có lẽ là một sự kết hợp đủ đầy nhất, vừa giúp trader xác định xu hướng và tìm điểm vào lệnh. Theo đó, để giao dịch trader sẽ thêm vào biểu đồ đường EMA200.

Trong trường hợp này EMA đóng vai trò như vùng cản cứng để trader tìm kiếm các lệnh thuận theo xu hướng. Chu kỳ của EMA có thể linh hoạt giảm để phù hợp với khung thời gian và chiến lược giao dịch của trader.

Với cách kết hợp này trader có thể làm như sau:

• Tín hiệu Buy: Stochastic đi vào vùng quá bán và chạm vào đường EMA200 đi lên, báo hiệu hành động giá chuẩn bị tiếp tục tăng theo xu hướng chính. 

• Tín hiệu Sell: Tương tự, chỉ báo Stochastic di chuyển tới khu vực quá mua và phản ứng chạm vào đường kháng cự động EMA200 cho thấy giá chuẩn bị quay đầu giảm thuận xu hướng. 

Ngoài ra, trader có thể thay EMA bằng cụm EMA hoặc SMA giao cắt nhau để vừa có thể xác nhận xu hướng và vừa xác nhận tín hiệu giao dịch. 

Xem thêm: 3 trường phái phân tích thị trường Forex phổ biến nhất

Một số lưu ý khi sử dụng Stochastic

Dưới đây chính là một số lưu ý quan trọng cho trader, để việc sử dụng chỉ báo Stochastic trong giao dịch đạt được hiệu quả cao. 

• Chỉ báo Stochastic thường cung cấp tín hiệu chính xác hơn trên timeframe cao và thường bị nhiễu ở những khung thời gian thấp. Điều này không riêng chỉ báo Stochastic mà mọi chỉ báo đều như vậy. Đơn giản vì, ở khung thời gian thấp xuất hiện nhiều bẫy giá, tín hiệu giả, phá vỡ cấu trúc thông thường của xu hướng. Mà trên khung thời gian cao lại ít xảy ra những tình trạng như vậy. 
• Mặc dù Stochastic có thể xác định xu hướng giá ngắn hạn, nhưng trader vẫn cần thêm các công cụ khác để xác nhận thông tin, tránh nhận định phiến diện dẫn đến rủi ro, thua lỗ. 
• Stochastic là chỉ báo động lượng, có chiều hướng di chuyển trước hành động giá. Vì thế, đây có thể là một kênh tham khảo cho trader để dự báo hướng di chuyển sắp tới của hành động giá. 
• Cẩn trọng với các giao dịch đảo chiều ở khung thời gian thấp. Đặc biệt là những trader mới, có ít kinh nghiệm va chạm thị trường cũng như xác định tín hiệu để thực hiện lệnh. 
• Không nên sử dụng đơn lẻ chỉ báo Stochastic trong việc xác định tín hiệu và thực hiện lệnh. Để tăng hiệu quả của tín hiệu, trader bắt buộc phải kết hợp với nhiều công cụ khác. Nếu chỉ dựa vào tín hiệu của chỉ báo Stochastic để giao dịch thì khá mạo hiểm. 

Kết luận

Tương tự như RSI, chỉ báo động lượng Stochastic Oscillator là một chỉ báo tuyệt vời để xác định các vùng quá mua, quá bán và cung cấp các tín hiệu giao dịch đảo chiều tiềm năng.

Mặc dù được đánh giá khá cao, nhưng anh em cũng đừng quên rằng Stochastic cũng chỉ là một công cụ được tính toán dựa trên mức giá cao nhất, thấp nhất trong một chu kỳ giao dịch. Vì vậy, không có gì đảm bảo rằng mọi tín hiệu Stochastic cung cấp đều chính xác. Vì vậy, để tăng hiệu quả và giảm bớt rủi ro, trader nên kết hợp thêm các công cụ khác. Chúc các bạn giao dịch thành công!

Bài viết liên quan

Chỉ báo MFI (Money Flow Index) là gì? 5 cách sử dụng MFI hiệu quả

Fibonacci là gì? Ứng dụng của dãy Fibonacci trong trade Forex

Parabolic SAR là gì? Giao dịch với chỉ báo Parabolic SAR